آشنایی با انواع تجهیزات آتش‌نشانی از کلاه تا دستکش و لباس
تجهیزات آتش‌نشانی با استانداردهای لازم برای خاموش کردن آتش یا محافظت از افراد در برابر آن طراحی شده‌اند. تجهیزات آتش‌نشانی علاوه بر شلنگ‌های آتش‌نشانی و کپسول‌های آتش‌نشانی شامل، لباس‌های حفاظتی، دستکش‌های مقاوم در برابر آتش، ماسک‌ها و تجهیزات ارتباطی نیز می‌شوند. در ادامه با معرفی انواع تجهیزات آتش‌نشانی همراه ما باشید.
تجهیزات آتش‌نشانی ساختمانی
تجهیزات آتش‌نشانی باید در تمامی ساختمان‌ها وجود داشته باشد تا در صورت بروز هر نوع حادثه‌ای مورد استفاده قرار بگیرند. در نظر گرفتن ایمنی لازم برای محافظت ساکنین در برابر آتش از اقدامات ضروری است که باید به آن توجه کرد. در ادامه مقاله به معرفی انواع تجهیزات آتش‌نشانی ساختمانی خواهیم پرداخت.
سیستم اعلام حریق
از مهم‌ترین تجهیزات آتش نشانی که در ساختمان‌های نوساز تعبیه میشود، می‌توان به سیستم اعلام حریق اشاره کرد. اگر ساختمان دچار آتش سوزی شود، این وسیله با اطلاع رسانی به ساکنین باعث انجام اقدامات ضروری مثل، خروج به موقع ساکنین از ساختمان میشود.
سیستم اطفاء حریق
این سیستم نه تنها در تجهیزات آتش‌نشانی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه به عنوان اساسی‌ترین تجهیزات آتش‌نشانی صنعتی به کار می‌رود. این سیستم کامل‌کننده سیستم اعلام حریق بوده و می‌تواند قبل از رسیدن مأموران آتش‌نشانی با استفاده از اسپرینکلر به طور کامل آتش را مهار کند.
کپسول آتش‌نشانی
این وسیله که در دو نوع صنعتی و ساختمانی وجود دارد، از پرکاربردترین تجهیزات آتش‌نشانی است. این وسیله به راحتی جابه‌جا میشود و در صورت بروز هر نوع آتش‌سوزی به سرعت می‌توان از آن استفاده کرد. انواع کپسول آتش‌نشانی حدوداً میان ۲ تا ۱۲ کیلوگرم وزن دارند و برای این که به راحتی قابل تشخیص باشند، در رنگ‌های قرمز و نارنجی تولید می‌شوند. این کپسول‌ها به شکل استوانه‌های ته گرد طراحی و تولید می‌شوند تا حمل‌ونقل آسانی داشته باشند. بدنه کپسول‌های آتش‌نشانی باید از زنگ‌زدگی و خوردگی کپسول جلوگیری کند.
شلنگ آتش‌نشانی
برای این که بتوان آب را با دبی و سرعت بالا از منبع آب به سمت محل آتش‌سوزی هدایت کرد به شلنگ آتش‌نشانی نیاز خواهید داشت. شلنگ آتش‌نشانی در انواع مختلفی در بازار وجود دارد؛ هنگام خرید شلنگ آتش‌نشانی توجه به طول، جنس، انعطاف پذیری، تحمل فشار و شرکت تولیدکننده بسیار مهم است. در ادامه به بررسی انواع شلنگ‌های آتش‌نشانی خواهیم پرداخت.
شلنگ هوزیلی یا نیمه سخت
این نوع شلنگ لاستیکی در آب‌رسانی کاربرد بسیاری دارد و از آن برای خاموش کردن پودر و گاز، کف و گازکربنیک استفاده می‌کنند.
شلنگ‌های تخت برزنتی
این شلنگ از مقاومت نیمه سخت برخوردار بوده و برای آب‌رسانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد این شلنگ‌ها در قرقره‌هایی با شیلنگ تاشونده (برزنتی) است.
شلنگ‌های ضد اسید
از انواع شلنگ‌های آتش‌نشانی می‌توان به شلنگ‌های ضد اسید اشاره کرد که دارای مقاومت بالایی هستند.
لوله‌ها و ساپورت لوله‌ها
برای مهار آتش این تجهیزات از دیگر انواع تجهیزات آتش‌نشانی به شمار می‌روند که در مواقع ضروری بسیار کاربردی هستند. کارکرد آنها به انواع شلنگ آتش‌نشانی شباهت دارد که وظیفه دارد آب را با فشار بالا از منبع تا محل حادثه منتقل کند.
جعبه آتش (Fire Box)
این وسیله برای اطفاء حریق به خوبی عمل می‌کند و از تجهیزات آتش‌نشانی ساختمانی و صنعتی به شمار می‌رود. از ابزارهایی که در این جعبه نگهداری می‌شوند می‌توان به قرقره‌های نگهدارنده آتش، کپسول‌های اعلام حریق و ابزارهای امدادی و موارد دیگر اشاره کرد.
تجهیزات آتش نشانی فردی
علاوه‌بر آشنایی با انواع تجهیزات آتش‌نشانی ساختمانی و صنعتی در ادامه به معرفی تجهیزات فردی خواهیم پرداخت.
لباس ضد حریق
جنس این لباس‌ها معمولا کولار و نومکس است تا آتشنشان بتواند انعطاف لازم را در حرکت داشته باشد. این لباس کار برای حفاظت از بدن آتشنشان باید در برابر حرارت، مواد شیمیایی، اجسام تیز و برنده، سطح لغزنده به اندازه کافی مقاومت کند.
دستکش ایمنی ضد حریق
انواع مختلفی از دستکش‌های ایمنی وجود دارند که به عنوان دستکش ایمنی شناخته می‌شوند. در هر عملیات از دستکش متفاوتی استفاده شده و جنس ضخیم و چرمی این دستکش‌ها از لغزش دست جلوگیری می‌کند.
کفش آتش نشانی
این کفش‌ها به دو صورت چکمه و نیم بوت با مقاومت بالا در برابر حرارت تولید می‌شوند و به کفش‌های ایمنی نسوز نیز معروفند. این کفش‌ها به عنوان عایق حرارتی از سوختن پا جلوگیری می‌کند و همچنین وظیفه حفاظت از پا در برابر ضربات مختلف را بر عهده دارد. این کفش‌ها برای اینکه بتوانند از لیز خوردن آتش نشان جلوگیری کند، با اصطکاک بالایی ساخته می‌شوند.
کلاه آتش نشانی
از مهم‌ترین انواع تجهیزات آتشنشان باید به کلاه ایمنی اشاره کرد. این کلاه قسمت سر و گوش‌ها را به طور کامل می‌پوشاند و به راحتی روی سر قرار می‌گیرد. طلق در قسمت صورت و جلوی چشم از صورت محافظت می‌کند و وزن مناسب آن باعث خستگی افراد نمی‌شود. این کلاه همچنین از سر آتش نشان در برابر ضربات محافظت می‌کند.
عینک ایمنی
در شرایط آتش‌سوزی برای این که بتوان از چشم در معرض حرارت محافظت کرد، استفاده از عینک ایمنی بسیار ضروری است. همچنین کارکنان اطفاء حریق ممکن است متحمل هرگونه صدمه به چشمان خود شوند که عینک‌های ایمنی مخصوص از این امر جلوگیری می‌کند.
هارنس
از مهم‌ترین انواع ابزار ایمنی که در ارتفاع کاربرد بسیاری دارد. کارکنان آتش نشانی با استفاده از این محصول در ارتفاعات ایمن خواهند بود.
ماسک اکسیژن
از اقداماتی که باید برای جلوگیری از استشمام دود انجام شود، استفاده از ماسک اکسیژن است. ماسک و کپسول آتش‌نشانان دارای هوای فشرده است که از آنها در برابر آتش محافظت می‌کند و صورت را به طور کامل می‌پوشاند. استفاده از این ماسک برای افرادی که در حریق مانده‌اند نیز بسیار ضروری است.
سیستم تنفس هوای فشرده
خطر وجود گازهای سمی می‌تواند در هنگام حریق بسیار خطرناک باشد. از این رو استفاده از کپسول‌های هوا بسیار ضروری است. این کپسول‌های تنفسی در دو نوع تک‌سیلندر و دوسیلندر در بازار وجود دارند. کپسول‌های تک‌سیلندر که معمولاً توسط آتش‌نشانان استفاده شده، دارای ۶ لیتر هوا هستند که به ماسک تنفسی متصل می‌شوند.
محافظ ایمنی گوش
برخی از این محصولات به کلاه ایمنی وصل شده و برای حفاظت از ایمنی گوش از صداهای زیاد استفاده می‌شوند. همچنین برای حفظ آرامش مصدوم در عملیات امدادرسانی می‌توان از این وسیله ایمنی استفاده کرد.
قرقره شلنگ جمع کن
قرقره به عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات آتش نشانی در دو نوع قرقره‌های هوزریل با شیلنگ نیمه سخت و قرقره با شیلنگ تخت یا تاشونده وجود دارند. قرقره با شلنگ تخت یا تاشونده بدون قرقره سیستم آبرسان است. برای این قرقره‌ها، شلنگ‌های تخت یا برزنتی در قطر ۱.۵ اینچ مناسب است. قرقره هوزریل با شیلنگ نیمه سخت دارای سیستم آبرسان است و روی آن از شلنگ های با قطر ۴/۳ استفاده میشود.
نازل آتش نشانی
این وسیله که به سر شلنگ‌های مختلف وصل میشود میزان سرعت، دقت و خروجی آب را کنترل کرده و آب را به دو صورت جت و اسپری (فوگ) هدایت می‌کند. از انواع مختلف این وسیله می‌توان به، نازل‌های شیردار، نازل‌های تفنگی با توربو، نازل‌های کف‌ساز سبک و سنگین، نازل‌های نیزه‌ای و نازل سپر آبی یا دیوار آب اشاره کرد.
فلش هودهای زیرکلاهی
فلش هودهایی که در زیر کلاه آتش نشانی قرار می‌گیرد از دیگر ابزار ضروری است که در انواع مختلف در پارچه و مدل طراحی میشود. فلش هودها در دو نوع کوتاه ( تا سر شانه ) و بلند (روی شانه) در بازار وجود دارد. فلش هودها تمام سر و گردن را می پوشاند و از آتشنشان در برابر حرارت محافظت می‌کند. در تولید فلش هودهای آتش‌نشانی از انواع پارچه نسوز از جمله NOMEX-PBI-CARBONX-KEVLAR استفاده میشود. قسمت پارچه ویسکوز عرق آتشنشان را جذب کرده و قسمت پارچه نومکس، نسوز است و از سوختن مقنعه جلوگیری می‌کند.
لباس‌های آلومینیومی
این لباس شامل پنج تکه اورکت، شلوار، کلاه خود، دستکش‌های پنج انگشتی باساق بلند و نیز پوشش کامل کفش است. لایه خارجی این لباس‌ها از جنس الیاف نسوز فایبر گلاس، آلومینیوم تحت عنوان FIRTEX است که امواج گرمایی را بازتاب می‌کند. لایه داخلی نیز از ترکیبات WOOLFABRIC تولیده شده که در برابر گرما و حرارت مقاوم است. الیاف ۱۰۰% KEVLAR در طراحی کفش به کار رفته و با خصوصیات مقاومت مکانیکی، در برابر سایش و لغزندگی کاملا مقاوم است. این لباس را به راحتی می‌توان استفاده کرد و برای افراد تازه‌کار بسیاری کاربردی است.
کپسول پی سی پی کامپوزیت
کپسول پی سی پی کامپوزیت در صنایع مختلف کاربرد بسیاری دارد. از این کپسول معمولاً در صنایع‌های مرتبط با نفت و گاز و همچنین عملیاتی امدادرسانی مانند آتش‌نشانی بسیار استفاده میشود. این کپسول‌ها در مقایسه با کپسول‌های فولادی از کیفیت بالا و وزن سبکتری برخوردارند. کپسول پی سی پی با فشار هوا کار می‌کند و یک مخزن از جنس آلومینیوم سبک دارد که در ظاهر شبیه به مخزن غواصی است. در آتش نشانی کپسول کامپوزیت از ابزارهای بسیار کاربردی بوده که به دلیل ایمنی بالایی که دارد، بسیار مورد استفاده قرار گرفته است.
سخن پایانی
بروز حوادث ناگهانی مانند آتش‌سوزی سبب میشود تا آشنایی با لوازم مختلف آتش‌نشانی امری مهم به شما برود. لوازم آتش‌نشانی فردی، لوازم آتش‌نشانی ساختمانی و لوازم آتش‌نشانی صنعتی از جمله مواردی هستند که آشنایی با نحوه استفاده از آنها می‌تواند جان شما را در حوادث مختلف نجات دهد. در این مطلب لوازم آتش‌نشانی را به صورت کامل توضیح دادیم تا با مطالعه آن بتوانید از جان خود و دیگران در موقعیت‌های پرخطر، مراقبت کنید.